Τα πρώτα σημάδια του κρητικού χορού συναντούνται χιλιάδες χρόνια πριν όταν οι Κουρήτες χτυπούσαν ρυθμικά τα πόδια τους στο έδαφος (χόρευαν), βγάζοντας δυνατές κραυγές και ταυτόχρονα έκρουαν τις ασπίδες με τα δόρατα και τα ξίφη τους, ώστε να καλύψουν το κλάμα του νεογέννητου Δία για να μην το ακούσει ο Κρόνος, που ήθελε να τον εξοντώσει. Έχουμε πολλές αναφορές στην αρχαιότητα όπου οι γυναίκες με τα χέρια σε έκταση χόρευαν σε κύκλο πράγμα που θυμίζει αρκετά τους χορούς στη σημερινή τους μορφή.
Ο Θησέας όταν έφυγε από την Κρήτη και φτάνοντας στη Δήλο, χόρεψε με τους συντρόφους του ένα χορό που αντέγραψε με τα χορευτικά του βήματα τις ελικοειδής στροφές του Λαβύρινθου. Επίσης, χαρακτηριστική είναι σύμφωνα με τον Όμηρο η ασπίδα του Αχιλλέα που απεικόνιζε γλέντι από το παλάτι της Κνωσού.
Ο πιο γνωστός κρητικός χορός ήταν ο πυρρίχιος, όπου σύμφωνα με γραπτές πηγές της αρχαιότητας ήταν ένας από τους ενόπλιους χορούς και σύμφωνα με μεταγενέστερους συγγραφείς ο χορός αυτός αποδίδεται στον Πυρρίχιο, έναν Κουρήτη θεό από την Κρήτη, που είχε χάρη στο χορό του. Άλλοι τον συνδέουν με τους Κουρήτες , όπως αναφέραμε παραπάνω. Ο πολεμικός αυτός χορός χορευόταν με όλο τον πολεμικό εξοπλισμό, από έναν πολεμιστή ή από πολλούς μαζί και παρίστανε τη μάχη των πεζών στρατιωτών. Επίσης τον πυρρίχιο αναφέρεται ότι τον διέσωσε ο διάσημος Κρητικός μουσικός και σύνθετης Θαλήτας, ο οποίος συνέθεσε πολλά τραγούδια για το χορό αυτό. Ο Θαλήτας στην αρχαιότητα ήταν γνωστός για την σύνθεση παιάνων .
Από το 300 μ.Χ., τον πυρρίχιο χορό αρχίζουν να χορεύουν και οι γυναίκες και από τότε παίρνει και χαρακτήρα ερωτικού χορού σε κάποιες παραλλαγές.
Πολλοί μελετητές πιστεύουν ότι οι αρχαίοι Έλληνες διδάχτηκαν από την Κρήτη αρκετούς χορευτικούς τύπους.
Έτσι διαπιστώνουμε ότι οι απλοί κυκλικοί χοροί ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένοι από τα πανάρχαια χρόνια.
Με την πάροδο των χρόνων η μουσική αυτή θα υποστεί αρκετές αλλαγές όπου οι κυριότερες θα γίνουν στα βυζαντινά χρόνια και οι θρησκοκεντρικοί ως επί το πλείστον ήχοι θα επηρεάσουν έμμεσα και άμεσα την Κρητική μουσική.
Η πολιτιστική κληρονομία της Κρήτης χαρακτηρίζεται έντονα από τη χορευτική της παράδοση. Από τους 25 παραδοσιακούς χορούς που έχουν καταγραφεί, σήμερα οι περισσότερο διαδεδομένοι που έχουν παγκρήτια απήχηση είναι πέντε: συρτό, πεντοζάλη, σούστα, μαλεβιζιώτη και σιγανό, ενώ οι άλλοι είναι λιγότερο γνωστοί και συναντιούνται μόνο σε τοπικές χορευτικές εκδηλώσεις ή δεν χορεύονται πια.