Μαχαίρι

Η συναισθηματική αλλά και πολεμική του αξία υπήρξε απαραίτητο και αναπόσπαστο κομμάτι της πολεμικής εξάρτησης του κάθε Κρητικού. Το τυπικό μαχαίρι με τη μορφή που διατηρείται και μέχρι σήμερα γεννήθηκε κατά τα τέλη του 18^ου αιώνα. Η λεπίδα είναι ατσάλινη και γεροδεμένη, ενώ η «ράχη» του μαχαιριού είναι επίπεδη. Η λαβή ονομάζεται «μανίκα» και κατασκευάζεται πάντα από κέρατο ή κόκαλο. Το σχήμα της είναι ποικιλόμορφο όμως αυτό που επικράτησε περισσότερο είναι το τελείωμα της λαβής να σχηματίζει “V”. Τα δύο τμήματα της λαβής συνδέονται μεταξύ τους με μία μεταλλική ταινία όπου εκεί υπάρχει μια κυκλική υποδοχή και τοποθετείται η «μασά». Πρόκειται για μια μεταλλική λαβίδα με την οποία έπιαναν παλιότερα τα πυρακτωμένα κάρβουνα για να ανάβουν το ναργιλέ. Το ανώτερο τμήμα της κατασκευαζόταν κι αυτό από κόκαλο σε σχήμα ελικοειδές, όπου φέρει στο κέντρο της μια μικρή κόκκινη γυάλινη χάντρα. Το απαραίτητο όμως συμπλήρωμα του κρητικού μαχαιριού είναι το «φουκάρι», και κυρίως το «ασημωτό φουκάρι» που κάλυπτε τα μαχαίρια αυτών που άνηκαν σε ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Η διακόσμηση του είναι ανάγλυφη και εξαιρετικά πλούσια με στόχο να γίνει όσον το δυνατόν περισσότερο εντυπωσιακό, αφού αποτελούσε και ανδρικό κόσμημα , το οποίο υπογράμμιζε την κοινωνική και οικονομική κατάσταση εκείνου που το φορούσε. Τα σχέδια ήταν πολλά, θυρεοί, λάβαρα, όπλα, φιγούρες κρητικών παλικαριών, αετοί, λέοντες, ιστιοφόρα πλοία, ανθικά και φυτικά συμπλέγματα, δελφίνια και δράκοντες. Το κάτω άκρο της θήκης καταλήγει σχεδόν πάντα σε δρακοντοκεφαλή. Η διακόσμηση της ολοκληρώνεται με μια σειρά μικρών αλυσίδων απ’ όπου κρέμονται μικρά αργυρά νομίσματα.